NOTICIAS (Nieuwsberichten) - nr.2

De Nicaraguaanse politiek bevindt zich momenteel in een soort padstelling. Aan de ene kant een president die van geen wijken wil weten en oproept tot een referendum over de grondwetshervormingen die de overgrote meerderheid (90% van de parlementsleden) heeft doorgevoerd. Dit laatste gebeurde door onderhandelingen tussen PLC en FSLN, het zogenaamde pact.
De verdeeldheid in het rechterkamp is totaal, en juist op dit moment roept Daniel Ortega op tot vervroegde presidentsverkiezingen: in november 2005 in plaats van in november 2006. Het FSLN weet dat ze enkel kan winnen wanneer het rechtse kamp verdeeld is, want verenigd rechts heeft de meerderheid in Nicaragua. Mensen uit de entourage van president Bolaños roepen echter dat vervroegde verkiezingen ongrondwettelijk zijn.

Of Ortega een grotere kans zou hebben om te winnen, is echter niet zeker, want ook het linkerkamp is verdeeld. Herty Lewites, oud-burgemeester van Managua voor het FSLN, wil een gooi doen naar het presidentsschap en indien het niet is voor het FSLN (in plaats van Ortega), komt hij wellicht op met een eigen partij.

Het FSLN wil ondertussen verder gaan met de hervorming van de grondwet. Ze willen weg van het huidige presidentiële systeem, naar een meer directe democratie, met meer macht voor het parlement en meer macht voor de gemeenten. Dat zou overigens ook betekenen: met minder macht voor de volgende president van Nicaragua, ook indien hij Daniel Ortega zou heten. Iets om de Amerikanen gerust te stellen? (maar daarover hieronder meer).

Ondertussen speelt er zich een heel circus af rond benoemingen in de openbare nutsbedrijven: Telcor (telefonie), Enitel (electriciteit)…
De beheerder van Telcor was corrupt en werd afgezet om te kunnen worden vervolgd. Dit tegen de zin van president Bolaños, die de man prompt tot vice-minister heeft benoemd (hij geniet daardoor nu politieke onschendbaarheid). Ondertussen heeft het parlement een nieuwe beheerder benoemd, die met een rechterlijk bevel aan de slag zou gaan. Maar Bolaños stuurde de oproerpolitie op de rechters en parlementsleden af die het Telcorgebouw wilden betreden. Hij heeft ook al een eigen beheerder benoemd, maar de vraag is of zij wél aan de slag kan gaan.

Ondertussen moet er een Nationale Dialoog van start gaan, onder leiding van Kardinaal Obando Y Bravo, maar niemand schuift mee aan tafel.


ANALYSE (voor wie er nog geen genoeg van heeft)

“Ze kennen mij nog niet”, is de reactie van President Enrique Bolaños wanneer hij gevraagd wordt naar de pogingen die er worden gedaan om hem af te zetten. Daar zal ik iets aan veranderen: want ik vraag mij al een tijdje af, waarom het verzet tegen deze man zoveel krachtiger is dan het verzet tegen Arnoldo Aleman, nummer 9 op de lijst van ‘Grootste Graaiers der Presidenten in de Moderne Geschiedenis’. (Soeharto staat op 1, Aleman bestal de Nicaraguanen voor ruim 100 miljoen $). Bovendien is Aleman een vurig neo-liberaal die in Nicaragua de Zonas Francas welig liet tieren.
Hieronder de verklaringen die ik tot nu toe heb gevonden:

Wie is Enrique Bolaños? Hij is oud-bedrijfsleider van de multinational Monsanto in Nicaragua. En: oud-voorzitter van de COSEP, zeg maar het verbond van Nicaraguaanse ondernemers.
Het is dan ook geen wonder dat de mars die eerder deze week plaatsvond (tegen het pact tussen PLC en FSLN, en als steun aan Bolaños), werd georganiseerd door diezelfde ondernemers van de COSEP.

Wie is Enrique Bolaños nog meer? Bij zijn verkiezing in november 2001 schreef Cees Zoon in De Volkskrant: “Arm Nicaragua kiest Amerika-vriend”. In het artikel wordt deze krantekop niet echt gestaafd, maar feit is dat de Amerikanen er alles aan hebben gedaan om tegenkandidaat Daniel Ortega in diskrediet te brengen.
Jeb Bush (broertje van) plaatste paginagrote advertenties in Nicaraguaanse kranten: “Daniel Ortega is een vijand van alles waar de Verenigde Staten voor staan. En hij is ook een vriend van onze vijanden.” De Nicaraguanen werden bang gemaakt voor een nieuwe oorlog, Ortega werd afgeschilderd als vriend van Fidel Castro en Muhammar Khadaffi, en hij werd - vlak na de aanslagen in New York - zelfs gelinkt aan Osama Bin Laden.

Het was voor de Amerikanen natuurlijk fijn geweest als de neo-liberaal Aleman een tweede termijn had kunnen krijgen, maar dat mag niet volgens de Nicaraguaanse grondwet en bovendien was Aleman zo corrupt, dat ze hem niet langer konden steunen. Bovendien had Aleman onderhandeld met de Sandinisten, waardoor de laatsten machtige posities hadden gekregen in de rechterlijke macht. Aleman had dus afgedaan.
Niet getreurd, met Enrique Bolaños hebben ze wellicht nog een betere kandidaat. Bolaños was vicepresident onder Arnoldo Aleman, maar had gedurende diens regeerperiode weinig te zeggen. Dat frustreert natuurlijk. De wraak kwam snel: Aleman werd aangepakt voor zijn corruptie. Daarvoor moest er wel een hindernis worden genomen: Aleman had er namelijk voor gezorgd dat hij zelf parlementsvoorzitter werd en politieke onschendbaarheid genoot. Om hem als parlementsvoorzitter af te zetten, had Bolaños de steun nodig van de Sandinisten. Deze waren tot dan niet vertegenwoordigd in het bureau van het parlement. Er werd dus een pact (jawel, ook Bolaños bezondigt zich eraan) gesloten met het FSLN, Aleman werd aan de kant geschoven en het FSLN kreeg zetels in de Junta Directiva van het parlement. Aleman werd veroordeeld tot 10 jaar cel, en direct daarna wordt de druk vanuit de VS weer opgevoerd: ze willen de Sandinisten weer uit die Junta Directiva. Bovendien moet Bolaños zijn eigen rechters benoemen in plaats van de Sandinistische rechters.

Erg veel binnenlandse steun heeft Bolaños echter niet: slechts 8 parlementsleden staan aan zijn zijde (de zgn. ‘bancada blanca’). De andere parlementsleden van de PLC voeren een soort oppositie tegen hun eigen president, die overigens niet echt afkomstig is uit de rangen van de liberalen. Hij is een ‘conservador’, die bij de PLC is beland, toen ‘rechts’ in 1996 één front vormde tegen Daniel Ortega en het FSLN.

Ook van de bevolking heeft hij weinig steun. Aleman en Ortega zijn beiden mannen van het volk, populisten en machtspolitici. Aleman was een echte ‘caudillo’, die zijn zakken vulde waar hij kon, maar tegelijkertijd het volk wist te bespelen. Hij wist ook vuile praat te verkopen, zoals elke rechtgeaarde Nicaraguaan (ser vulgar = muy Nica). Ook Ortega weet hoe hij een publiek kan bewerken, maar Bolaños is een afstandelijke man, afkomstig uit de Nicaraguaanse bourgoisie.

Hoe kan het dan dat er toch duizenden mensen kwamen demonsteren? Allereerst spelen de media een rol, die een anti-politieke sfeer creëren waarin het pact wordt afgeschilderd als iets dat over de hoofden van de Nicaraguanen gebeurt (Ortega stelt overigens voor om alle plannen, zoals de grondwetswijzigingen, maar ook het vrijhandelsakkoord TLC, tot inzet van de - vervroegde - verkiezingen te maken).
Daarnaast gaat het gerucht dat veel betrokken werkgevers, maar ook ministers, hun personeel verplichtten om te gaan demonsteren (onder dreiging van ontslag).
En tot slot hebben een aantal bewegingen en politieke partijen - die normaal niet aan bod komen tegenover de grote machtsblokken PLC en FSLN - deze mars gebruikt om zich te profileren.

Is Enrique Bolaños echt erger dan Arnoldo Aleman? Het TLC werd al onderhandeld door de regering van Aleman. En ook toen was het neo-liberalisme wat de klok sloeg.
Maar toch klagen de mensen hier dat Bolaños het land uitverkoopt aan de Amerikanen en de multinationals. En dat de chaos en de instabiliteit nu veel groter is dan tijdens de regeerperiode van Aleman.