kunst en cultuur

De film gisterenavond is één van de stomste en knulligste actiefilms die ik ooit zag. 'Black Eagle' met in de hoofdrol de japanner Sho Kosugi en met Jean-Claude Van Damme als zijn tegenstander, de russische vechtmachine Andrei.
Cliché op cliché, knullig in beeld gebracht en slecht gemonteerd... ik denk niet dat het mij gegeven is om actiefilms te draaien, maar ik bedacht mij gisterenavond (in alle bescheidenheid) dat ik beter zou kunnen dan dit.
De projectie met videoprojector en degelijk geluidssyteem vond plaats in de Cinema Globill, om 7:00 PM. Nadien, om 9:00 PM, volgde 'cinema para adultos' - nog minder aan mij besteed - met als speciale vermelding 'las mujeres no pagan' (vrouwen hoeven niet te betalen)... een praktische mededeling, of wellicht de titel van deze pornofilm?

Ter compensatie heb ik mij dit weekend gelaafd aan kunst en cultuur in Juigalpa. Vrijdagmiddag heb ik reeds het archeologisch museum Gregorio Aguilar Barea bezocht. Een museum met de grootste collectie precolombiaanse kunst van Nicaragua en de hoogste zuilen van Centraal Amerika (5 meter hoogte, zie de foto's).
Geld voor onderzoek en degelijke conservatie is er echter niet: (rijkere) families uit Juigalpa en omgeving betalen de schoonmaakster en de vigilante (bewaker), het muzeum zelf wordt opengehouden door vrijwilligers, meestal studenten.

Luis - student agrarisch ingenieur - toont me met veel enthousiasme en trots details van de beelden. Een offerblok met afvoergootje voor het bloed, beeldjes die er soms verrassend modern uitzien (zoals de krokodil, haast kubistisch)... Vaak ontbreekt het verhaal: mensen vonden in het verleden de beelden en sleepten ze mee naar het museum in Juigalpa. Soms braken ze onderweg in tweeën, gegevens over de exacte vindplaats, de stand ten opzichte van de zon etc. gingen verloren.

Vandaag worden er nog steeds vondsten gedaan, en die worden wel grondig onderzocht en gecatalogeerd. Maar dan duiken opeens de mensen van het Palacio Nacional in Managua op, die de beelden opeisen. Luis vertelt geërgerd dat er vijf recent gevonden beelden - drie vrouwelijke en twee mannelijke figuren - naar Managua zijn verscheept. Maar, zegt hij: "ze horen hier!"

In Nicaragua zijn twee stijlen van pre-colombiaanse beelden. Op de eilanden in het Meer van Nicaragua (Isla Zapatera, Isla de Ometepe) komen menselijke figuren voor met grote dierlijke maskers bovenop hun hoofd. Hier in Chontales zijn die dierlijke koppen veel kleiner ten opzichte van het menselijke hoofd (zie de foto van het beeld met aziatische gelaatstrekken). Een archeoloog kwam tot de hypothese dat Chontaleños intelligenter zijn dan Zapateros, want - gezien de kleinere dierenkoppen - worden ze minder gedomineerd door het dierlijke (...)

Vandaag heb ik de dierentuin 'Thomas Belt' bezocht. Volgens de eerder vermelde Italiaanse reisgids van Elena een trieste plek, maar toch één van de betere dierentuinen van het land (...).
De foto's spreken wellicht voor zich. Net als in het archeologisch museum lijkt het alsof de boel hier wordt opengehouden in afwachting van middelen om het allemaal wat professioneler aan te pakken.
De dieren zitten in oude en kleine kooien, veel zoogdieren zijn moederziel alleen: paartjes zijn een uitzondering. Bovendien kan het publiek zeer dichtbij komen en de beesten lastig vallen. Er is een oude panter in een kooi, zonder enige omheining. Je kunt het dier gewoon aanraken, en veel kinderen geven hem dan ook snel een zetje tegen zijn achterwerk. Het beest reageert nauwelijks, of gaat een beetje ijsberen door zijn kooi (ongeveer 3 meter breed).
Gevaarlijk is hij niet, zegt de oppasser. "Het is een oud circusdier, en hij heeft geen tanden en klauwen meer."
Een andere panter en de leeuwen hebben meer ruimte, in hun eigen leeuwenkuilen.

Maar het dierenpark heeft ook mooie kanten. Het is een mooie wandeltuin vol bomen, die allemaal van hun naam zijn voorzien: een echt arboretum.
De nabijheid van de beesten wekt ook wel ontzag op: je kan ze erg goed bekijken, in al hun schoonheid. En het is vooral frappant te zien dat de meerderheid van de dieren uit Nicaragua zelf komt: de vogels, de katachtigen, de apen, en ook de Boa Constrictor. Ook dat moet de mensen hier trots maken op hun eigen flora en fauna.

In één kooi zitten twee gieren - ook afkomstig uit Nicaragua - met de mooie naam 'Rey de los Zopilotes' (Koning van de gieren, latijn: Sarcoramphus papa), ondertussen landen er rond en bovenop de kooi allemaal zwarte gieren (zopilotes). Je komt ze overal in het park tegen, evenals loslopende honden die langs de kooien struinen... een raar beeld.

Nadien maak ik kennis met de plaatselijke folklore van Juigalpa: in augustus vinden hier de lokale feesten plaats, met vooral veel stierengevechten. Zowel mannen als vrouwen begeven zich dan in de arena, om de stieren te bekampen, of om op de stieren te rijden.
Vandaag wordt er met een loterij geld ingezameld (hoofdprijs: het kalf van de foto's), met een kleine parade in de straten.
De arena ligt er ondertussen verlaten bij... wellicht keer ik hier terug in augustus om deze feesten mee te maken (12-18 aug), direct na de volksfeesten van Managua (Santo Domingo, 1-10 aug)


P.S.: de foto's van de afgelopen dagen kan ik pas plaatsen bij terugkomst in Managua, uiterlijk dinsdag.