de 26e verjaardag van de revolutie: el 19 de julio

In de vroege uren van 17 juli 1979 ontvluchtte dictator Anastasio Somoza Nicaragua. De Sandinistische strijders hadden al een groot deel van het land in handen en Somoza was de steun van de Amerikanen kwijtgeraakt (op dat moment was Jimmy Carter aan de macht in de VS).
Sinds die datum is 17 juli in Nicaragua ‘Dia de la Alegria’ – een feestdag, die wordt gevierd met veel vuurwerk. Het zou echter nog tot 19 juli duren voordat de overwinning echt gevierd kon worden. Somoza was dan wel vertrokken, maar de Guardia Civil was nog overal aanwezig en de gevechten duurden voort. De situatie in Managua op 18 juli was zeer gevaarlijk en chaotisch. Waarschijnlijk was het voor veel soldaten van de Guardia ook niet duidelijk wat ze nu moesten doen. Er waren wraakacties vanuit de bevolking tegen families die hadden samengewerkt met Somoza, hoewel veel Sandinisten hun Somocitische buren hebben beschermd of verstopt.

Yolanda vertelt me dat er ook zeer veel wapens rondzwierven. Soldaten ontdeden zich van hun wapens en uniformen, om vervolgens in hun ondergoed op zoek te gaan naar kleren en een beetje eten.

Maar op 19 juli werd Managua geheel ingenomen en vulde een massa mensen het centrale plein, el Parque Central. Honderden mensen klommen op de gevel van de oude kathedraal, wat niet ongevaarlijk was, want de kerk is een ruïne sinds de aardbeving van 1972. Maar het beeld is legendarisch geworden.
19 juli 1979 is de dag van ‘El Triunfo’ - de overwinning - en sindsdien komen de Nicaraguanen jaarlijks naar de ‘Plaza de la Revolucion’ (zoals het plein nu heet, hoewel niet-Sandinisten het liever Plaza de la Republica noemen). De rechtse president Aleman plaatste er een aantal jaren geleden een grote musicale fontein, zodat er geen plaats meer is voor die mensenmassa, en sindsdien verzamelt het volk zich op de nabijgelegen Plaza Juan Pablo II (het Johannes Paulus II-plein, door de Sandinisten dan weer liever Plaza de la Fé genoemd, het Plein van het Geloof).

Het feest begint al in de avond en nacht van 18 juli, waarneer vele mensen naar dit plein komen en er samen de nacht doorbrengen. Tegelijkertijd zijn er feesten in de wijken, voornamelijk bij de bruggen, waar ten tijde van de revolutie strategische barricades werden opgeworpen. Er is overal muziek en de jongeren specialiseren zich in het bouwen van menselijke torens, om te zwaaien met een zo groot mogelijke rood-zwarte vlag.
Het zijn beelden die al bestaan van het feest in 1979, en jaarlijks wordt deze traditie herhaald.

Op 19 juli is het devies ‘a la plaza’, en verzamelt een enorme mensenmassa zich op het plein. Daniel Ortega houdt een speech, voor velen het hoogtepunt, voor anderen het moment om naar één van de feesten in de wijken te trekken. Feit blijft dat geen enkele andere politieke partij of organisatie zoveel mensen op de been weet te krijgen.
Vandaag wordt het einde van de dictatuur van Somoza gevierd, en dat is niet enkel een feest van het FSLN. De dictatuur is omvergeworpen door een breed front van Nicaraguanen, niet enkel de Sandinisten.
In de wijken zijn er concerten en straatfeesten. In de volkse wijk San Antonio waren er concerten van Los de Palacagüina (ze spelen de grote klassiekers van de revolutie), poppentheater van de groep Guachipilín, jazz van de groep Staccato, son van de Cubaanse groep Chekeré, maar ook veel jonge bandjes, onder andere de groep Areito met Camilo Cuellar, zoon van Zoa Meza en Gonzalo Cuellar (de mensen van Guachipilín). Hier komt het artistieke wereldje van Managua samen, het is één groot ‘ons-kent-ons’.
Dit feest wordt georganiseerd door de jongeren van San Antonio, oftewel ‘los Cachorres de Sandino’, vrij vertaald de Ketjes van Sandino. Hier geen referenties aan Daniel Ortega, destemeer aan Sandino en Ché. Het publiek bestaat voor een groot deel uit jongeren, veel studenten ook. Deze 19e juli leeft enorm bij de jeugd, en ook de muziek van de revolutie (musica testimonial), de liederen van de Cubaan Silvio Rodriguez (trova, oftewel troubadour, eveneens politiek getinte liederen)…

…aan de andere kant heeft de jeugd de revolutie natuurlijk niet meegemaakt. Tot grote ergernis van Yolanda, lopen er hier veel jongeren rond met de rood-zwarte vlag op z’n kop : zwart boven en rood onder. Terwijl het rood boven zwart moet zijn. Als een schooljuffrouw roept ze hen tot de orde.

Vandaag houd ik het bij een kort visueel verslag : met foute vlaggen en mensen die schuilen tegen de zon onder het podium. Met beelden van 18 en 19 juli, op het centrale plein en uit de wijken.